ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Μνήμη είναι η λειτουργία με την οποία οι αισθήσεις , οι εντυπώσεις και οι ιδέες αποθηκεύονται και εν συνεχεία ανακαλούνται.

Η μνήμη βέβαια δεν είναι μία ικανότητα που ξαφνικά εμφανίζεται και εν συνεχεία καλλιεργείται στην πορεία της ανάπτυξης. Η ικανότητα της μνήμης ενυπάρχει στο ανθρώπινο δυναμικό από τη στιγμή της γέννησης, ή μάλλον – για να είμαστε πιο ακριβολόγοι και συνεπείς στα πορίσματα ερευνών - από τον πρώτο καιρό της εμβρυακής ζωής: Λίγες μόνο ώρες μετά τη γέννηση, το νεογέννητο αντιδρά εντονότερα σε ήχους με τους οποίους ήταν ήδη εξοικειωμένο κατά την ενδομήτριο ζωή του, παρά σε νέους ήχους από το καινούριο, εξωμήτριο περιβάλλον του.

Όσο περνάει βέβαια ο καιρός, και εφόσον η ποικιλία και η καταλληλότητα των ερεθισμάτων (οπτικών, ακουστικών, αισθησιοκινητικών πληροφοριών) ενισχύεται, ενθαρρύνεται και επιταχύνεται και η διαδικασία εξέλιξης της παιδικής μνήμης. Έτσι, η ισχύς της μνήμης αυξάνεται σημαντικά κατά τη διάρκεια του 1^ου χρόνου ζωής, ενώ στην ηλικία των 2-3 χρονών το παιδί μπορεί πλέον να θυμηθεί παλιότερες στιγμές της ζωής του.

Τρεις πολύ βασικές κατηγορίες μνήμης είναι η Μακρόχρονη, η Βραχύχρονη και η Αισθητηριακή. 

Η Μακρόχρονη Μνήμη είναι αυτό το είδος μνήμης το οποίο μας επιτρέπει να αποθηκεύουμε πληροφορίες για ένα χρονικό διάστημα διάρκειας μερικών λεπτών έως και πάρα πολλών δεκαετιών ή ακόμη και για πάντα. Για παράδειγμα, για όσο ζούμε θα γνωρίζουμε ποια είναι/ήταν η μητέρα μας, που γεννηθήκαμε ή ποιοι είμαστε, εκτός φυσικά και αν έχουμε την ατυχία να αναπτύξουμε κάποιου είδους μνημονική διαταραχή.

Η μακρόχρονη μνήμη χωρίζεται περεταίρω σε τρεις υποκατηγορίες, ανάλογα με το είδος των αποθηκευμένων πληροφοριών. Οι αυτοβιογραφικές μνήμες που περιγράψαμε πιο πάνω περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τον εαυτό μας όπως επίσης και για συμβάντα που έγιναν παρουσία μας. Αυτού του είδους οι πληροφορίες αποθηκεύονται χάρη στους μηχανισμούς της λεγόμενης Επεισοδιακής Μνήμης. Η δεύτερη υποκατηγορία της Μακρόχρονης Μνήμης είναι η Σημασιολογική Μνήμη, στην οποία αποθηκεύονται άλλου τύπου πληροφορίες που μας είναι χρήσιμες ή ενδιαφέρουσες (π.χ. πρωτεύουσες του κόσμου, δρομολόγια κτλ). Τέλος, υπάρχει και η Διαδικαστική Μνήμη, η οποία είναι υπεύθυνη για την αποθήκευση και ανάκληση αυτοματοποιημένων διεργασιών (π.χ. πως δένουμε τα κορδόνια μας, πως κάνουμε ποδήλατο, πως υπογράφουμε κτλ).

Η Βραχύχρονη Μνήμη είναι παροδική. Η διάρκεια ζωής των πληροφοριών που αποθηκεύονται στην Βραχύχρονη Μνήμη κυμαίνεται από 30 δευτερόλεπτα έως λίγα λεπτά. Για να καταλάβουμε πως λειτουργεί η Βραχύχρονη Μνήμη φανταστείτε για παράδειγμα τι κάνουμε όταν θέλουμε να αποθηκεύσουμε έναν αριθμό τηλεφώνου που ακούμε προφορικά. Πολύ πιθανό να αρχίσουμε να επαναλαμβάνουμε –με εσωτερικό μονόλογο ή ακόμη και εξωτερικά- τον αριθμό έως ότου τον σημειώσουμε κάπου. Ή σκεφτείτε τι κάνουμε όταν έχουμε να λύσουμε μια πολύπλοκη μαθηματική πράξη δίχως μολύβι και χαρτί. Και στις δύο περιπτώσεις, προσπαθούμε να αποθηκεύσουμε προσωρινά κάποιες πληροφορίες τις οποίες αργότερα πολύ πιθανό να μην θυμόμαστε, εκτός και αν τις επαναλάβουμε τόσες φορές ή έχουν τέτοια σημασία για εμάς ώστε να αποθηκευτούν στην Μακρόχρονη Μνήμη. Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε πως ο μηχανισμός της αποτελείται από δύο κυρίως μέρη: α) έναν “επεξεργαστή” ο οποίος φιλτράρει τα δεδομένα που δέχεται το σύστημα, κάνει αναλύσεις επί των δεδομένων αυτών και αποθηκεύει κάποια από αυτά και β) μια προσωρινή αποθήκη δεδομένων στην οποία αποθηκεύονται προσωρινά το αποτέλεσμα της πιο πάνω επεξεργασίας.

Τέλος, υπάρχει και η Αισθητηριακή Μνήμη, η οποία έχει την μικρότερη διάρκεια ζωής σε σχέση με την Μακρόχρονη και τη Βραχύχρονη Μνήμη. Η Αισθητηριακή Μνήμη αποθηκεύει αισθητηριακά δεδομένα για λίγα κλάσματα του δευτερολέπτου, ίσα-ίσα όσο χρειάζεται έως ότου χρησιμοποιηθούν από ανώτερα εγκεφαλικά κέντρα. Χάρη στην Αισθητηριακή Μνήμη αντιλαμβανόμαστε την κίνηση, αποφεύγουμε αντικείμενα που έρχονται κατά πάνω μας ή πατάμε έγκαιρα το φρένο στο κόκκινο. Ουσιαστικά πρόκειται για τον προθάλαμο πριν την εισαγωγή δεδομένων στην Βραχύχρονη Μνήμη, η οποία είναι ο αντίστοιχος προθάλαμος της Μακρόχρονης Μνήμης.

Όπως αποδεικνύεται από διαρκείς έρευνες, η ποιότητα της διατροφής παίζει σημαντικό ρόλο και στην καλή κατάσταση της μνήμης μας.

Ο εγκέφαλος αποτελείται από περίπου 100 δισεκατομμύρια κύτταρα (νευρώνες) που ελέγχουν όλες τις σημαντικές λειτουργίες του, ανάμεσα σε αυτές και τη λειτουργία της μνήμης. Όπως όλα τα κύτταρα του σώματός μας, έτσι και τα εγκεφαλικά, χρειάζονται επαρκείς ποσότητες βιταμινών που εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία τους καθώς και συνεχή παροχή ενέργειας. Τα εγκεφαλικά κύτταρα μάλιστα, παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλές ενεργειακές ανάγκες, που αντιστοιχούν στο 20% του βασικού μας μεταβολισμού.

Ποια είναι λοιπόν τα θρεπτικά συστατικά που επηρεάζουν την μνήμη μας και ποιες τροφές τα περιέχουν;

-Γλυκόζη: δημητριακά, ξηροί καρποί, ρύζι, ζυμαρικά, ψωμί, πατάτες, μέλι, μαρμελάδα, ζάχαρη, φρούτα.

-Σίδηρος: Σπανάκι, συκώτι μοσχαρίσιο, κρέας μοσχαρίσιο, αυγά, φασόλια ξηρά, σύκα ξερά, αμύγδαλα, μαύρο ψωμί, σαρδέλες, σόγια

-Χαλκός: Ξηροί καρποί, οστρακοειδή, συκώτι, νεφρά, σταφίδες, ξηρά ψυχανθή.

-Φώσφορος: Κρέας, ψάρια, ξηροί καρποί, όσπρια, δημητριακά.

-Μαγγάνιο: Ολόκληροι σπόροι, όσπρια, ξηροί καρποί, πράσινα φυλλώδη λαχανικά.

-Β1 (Θειαμίνη): Δημητριακά ολικής άλεσης, αμυλώδη (πατάτα), γάλα, κρέας, λαχανικά, φρούτα και μαύρο ψωμί.

-Β3 (Νιασίνη): Συκώτι, άπαχο κρέας, ψάρια (βακαλάος), ξηροί καρποί. τυρί σκληρό, αυγά και γάλα.

-Β6 (Πυριδοξίνη): Κρέας, συκώτι, όσπρια, ψάρια, αυγά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, σόγια, λάχανο, κουνουπίδι, νωπά χόρτα και λαχανικά (σπαράγγια, σπανάκι, λαχανάκια Βρυξελλών).

-Β12 (Κυανοκομπαλαμίνη): Συκώτι, κρέας, αυγά, ψάρια (πέστροφα), ταραμοσαλάτα, τυρί μαλακό, εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού

Και όπως λέει και το αρχαίο ρητό «Νους υγιής εν σώματι υγειές». Οπότε εκτός από την διατροφή μας που πρέπει να προσέχουμε καλό θα ήταν και να αθλούμαστε. 

ΠΗΓΗ:

http://psychologein.dagorastos.net/2011/10/14/memory/